مار یک خزنده مهره دار دارای فلس می باشد که تا کنون 2700 گونه از آن شناسایی شده است که تقریبا 400 گونه آن خطرناک  می باشند و تقریبا 50 نوع آن با نیش سمی خود برای انسان خطرناک هستند.
در ایران 65 نوع مار شناسایی شده که  60 نوع متعلق به خشکی ( 13 نوع سمی، 7 نوع نیمه سمی، 40 نوع غیرسمی ) و 5 نوع دریایی می باشند. مارهای آبی  شمال ایران اکثرا غیر سمی و مارهای دریایی خلیج فارس و دریای عمان، همگی سمی و خطرناک هستند.
محل زندگي مارها :
مارها تقريبا در همه نقاط دنيا به جز قطب جنوب وجود دارند و اغلب مارها روي زمين زندگي مي کنند اما برخي از انواع آنها درختان و آبها را براي زندگي انتخاب مي کنند. مارهايي که در آبها زندگي مي کنند آبشش ندارند و براي تنفس مجبور هستند به سطح آب بيايند اما توانائي دارند ساعتها زير آب بمانند و طی اين مدت از اکسيژن محلول در آب استفاده مي کنند.
بطور کلی مارها به دودسته تقسيم می شوند: دسته اول مارهايي هستند که با سم خود مشکلاتي در سيستم عصبي يا گردش خون طعمه ایجاد می کنند و دسته دوم مارهایی که با استفاده از قدرت ماهيچه هاي خود طعمه را تحت فشار قرار داده وخفه می کنند که اين مارها آنقدر منتظر مي مانند که طعمه به آنها نزديک شود و سپس به دور آن پيچيده و فشار می دهند تا تنفس طعمه متوقف شود ولی مارهاي سمي پس از تزريق يا پاشيدن سم، منتظر می شوند تا طعمه از پا بیفتد.

مارهای سمی: این مارها سر مثلثی بزرگتر از عرض بدن، چشم عمودی و دم کوتاه و کلفت دارند و توان تعقیب طولانی طعمه را ندارند. بچه مارهای سمی از زمان تولد قادر به گزیدن هستند. این مارها معمولا شبها از لانه خارج می شوند.غذای مار در ترکیب و غلظت سم نقش دارد.بعضی از آنها دندان سمی بصورت لولای شیاردار در جلو و دندانهای ریز در عقب دارند. بعضی دیگر فقط دندان سمی دارند که بسیار خطرناک ترند.
مارهای نیمه سمی: این مارها کلیه مشخصات مار غیر سمی را دارند، فقط دم آنها کمی کوتاهتر از مار غیرسمی و کمی بلندتر از مار سمی می باشد. ابتدا دندان ریز و سپس دندان سمی دارند که به دليل اثر اندک سم به آنها نيمه سمي گفته می شود.
مارهاي غير سمي: این مارها سر گرد یا بیضی و مردمک گرد دارند واز قسمت میانی بدن تا انتهای دم باریک می شوند و بصورت مستقیم و مارپیچ حرکت می کنند. آنها چابکتر از مارهای سمی هستند. از طريق انقباض عضلاني عمل می کنند.

نحوه محافظت از خود در برابر مارها:
- در صورت مشاهده مار، مسیر خود را عوض کنید.
- در کوهپیمایی یک چوب دستی با خود داشته باشید. حرکت آن موجب دور شدن مار از سر راه شما می شود.
- هنگام ماهیگیری، مراقب اطراف خود باشید.
- هرگاه ماری تعقیبتان کرد، به صورت زیگزاگ حرکت کنید.
- درصورتی که در طبیعت با ماری برخورد کردید، احتمال بدهید مارهای دیگری هم در همان اطراف وجود دارند.
- در محلهایی که دارای سنگلاخ و سوراخهای متعدد می باشد، توقف نکنید.
- چشم مار توسط حرکت و حرارت تحریک می شود، پس در صورت یرخورد ناگهانی با مار از حرکت تهاجمی پرهیز کنید.
- همانطور که شما در طبیعت به دنبال آب و درخت و سایه و گل هستید، مارها هم به همین موارد علاقمند هستند.
- هرگز در مکانهایی که گل و گیاه فراوان دارند و امکان دید کافی وجود ندارد، توقف نکنید.
- در هنگام گل چیدن مراقب باشید.
- حتما برای رفتن به طبیعت از چکمه و پوتین استفاده کنید.
- هنگام پوشیدن کفش در طبیعت، داخل آن را بازدید کنید.
- ممکن است مارها در طبیعت خود را به شکلهای مختلف در آورند، پس هرگز به چشمان خود اعتماد نکنید.
- هنگام برخورد به مار ، به آرامی از آن فاصله بگیرید.
- در مکانهای مشکوک که بازرسی با چشم ممکن نیست، دست و پای خود را وارد نکنید.
- در بیابانها، پیش از بازدید دقیق اماکن و سایه بانها، وارد آنها نشده و در آنجا توقف نکنید.
- قبل از نشستن بر روی تخته سنگها یا تنه درختان بر زمین افتاده، آنها را به دقت بازرسی کنید.
- بعد از تاریکی هوا، از جمع کردن چوب خودداری کنید. در روز هم با چوب بلندی، چوبهای انباشته را جابجا کنید و سپس آنها را بردارید.
- در تاریکی در طبیعت قدم نزنید.
- در اطراف کلبه های روستایی پابرهنه راه نروید.
- برای کوهنوردی و پیاده روی در طبیعت از کفشهای ساق بلند مانند چکمه و پوتین استفاده کنید.
- از خوابیدن در نزدیکی چوبها و علفهای انباشته بر روی هم و اشیای زاید و بی مصرف، دهانه غارها، حفره ها، باتلاقها، چاهها، قناتها ، مکانهای متروکه خودداری کنید. 
- فاصله ای که مارها قادر به حمله به انسان هستند، برحسب نوع مار متفاوت می باشد ولی معمولا بیشتر از 50 سانتیمتر نیست. پس در صورت مشاهده مار، در فاصله قدرت حمله مار قرار نگیرید و از محل دور شوید.
- به آبهایی که احتمال وجود مار در داخل یا اطرافشان وجود دارد، وارد نشوید.
- برخی مارها می توانند از درخت یا دیوار خرابه بالا بروند. پس در محلهای مشکوک، از بالا رفتن از درخت یا دیوار یا دست گذاشتن بر روی آنها خودداری کنید.
- از میان گندم زارها و علفزارهای بلند بدون کفش مناسب عبور نکنید. بوته های انبوه را زیر پا نگذارید و در صورتی مجبور شدید، با استفاده از چوب بلند محل را از نظر وجود مار بررسی کنید.
- در صورتی که ماری به شما حمله کرد؛ جهت اجتناب از حمله مجدد مار، هرچه سریعتر از محل دور شوید.
- هرگز تنهایی به کوهنوردی و راهپیمایی در محلهایی که احتمال وجود مار وجود دارد، نروید.
- جعبه کمکهای اولیه جهت گزیدگی را هنگام گردش در مکانهایی که احتمال وجود مار هست، همراه داشته باشید.
- مبارزه از طریق امواج فراصوتی ( التراسونیک ): در این روش امواج صوتی ایجاد شده در فـرکانسهای بالاتر از قدرت شنوایی گوش انسان و در محدوده شنوایی جانوران موذی باعث دور شدن آنها از محیط می شود. این روش کاملا بی ضرر و ســـازگار با محیط زیست می باشد.